(କବିସୂର୍ଯ୍ୟ— ରାଗ ଝିଞ୍ଜୋଟି, ତାଳ ଏକତାଳି)
ଯଥାର୍ଥ କରି ଶ୍ୟାମ କହୁଛି ହେ
ଜେମାର ଅଙ୍ଗୀକାର ନୋହୁଛି ହେ । ଘୋଷା ।
ଯାମକୁ ଯାମ ତାମରସ ନେତ୍ରାକୁ କାମ
ବିନ୍ଧି ମରମେ ଶର ମୋହୁଛି ହେ
ତେମନ୍ତେ ହେଲେ ଯାହା କରିଅଛି ସୁଦେହା
ଚିତ୍ତେ ନିବିଡ଼େ ଶଙ୍କା ରହିଛି ହେ । ୧ ।
ଯତ୍ନ କଲେ ନ ରହି ନିରତେ ପ୍ରିୟସହି
ନୟନୁ ଅଶ୍ରୁଧାରା ବହୁଛି ହେ
ଯାବକ ଚିତ୍ର ଚାରୁ ଚରଣ ପଙ୍କଜରୁ
ପଡ଼ିବା ପ୍ରବାହରେ ଧୋଉଛି ହେ । ୨ ।
ଯାବତ ସୁବିନୟ କହିଲେ ମୁଁ ସଦୟ
ନ କରି ତୁନି ହୋଇ ରହିଛି ହେ
ନବ ନଳିନୀ ଦଳେ ପହୁଡ଼ିଛି ବିକଳେ
ନିଃଶ୍ୱାସ ମାତ୍ର ତାର ବହୁଛି ହେ । ୩ ।
ଯାମିନୀଶ ବସନ୍ତ ମଧୁପ ପରଭୃତ
ରୁତ ଜାତ ସନ୍ତାପ ସହୁଛି ହେ
ନବପଲ୍ଲବ କରେ ଅବିରତେ ଶୋକରେ
ଚାରୁ ଖଣ୍ଡମଣ୍ଡଳ ବହୁଛି ହେ । ୪ ।
ଯାତନା ଦେଇ କୁମ୍ଭଜିତସ୍ତନାକୁ ତୁମ୍ଭ
ବିରହ ହୁତବହ ଦହୁଛି ହେ
ଜଗଦ୍ଦେବ ଭାଷଇ ତାର ସହାୟ ହୋଇ
ମଳୟ ଗନ୍ଧବହ ବହୁଛି ହେ । ୫ ।